9 nguyên nhân tại sao điều hòa không mát & cách xử lý

Điều hòa không mát là vấn đề phổ biến khiến nhiều người dùng cảm thấy bức xúc, đặc biệt trong những ngày nắng nóng cao điểm, không chỉ gây khó chịu mà còn làm tăng hóa đơn tiền điện và có thể dẫn đến hư hỏng nghiêm trọng cho thiết bị nếu không được xử lý kịp thời. Bài viết này, Điện máy ELC sẽ giúp bạn xác định chính xác 9 nguyên nhân phổ biến khiến điều hòa không mát và cách khắc phục hiệu quả, phù hợp cho mọi không gian từ nhà ở, biệt thự đến nhà hàng, trung tâm thương mại.

Dấu hiệu nhận biết điều hòa không mát dù vẫn đang chạy

Trước khi đi sâu vào nguyên nhân, chúng ta cần hiểu rõ những dấu hiệu của tình trạng điều hòa không mát. Dưới đây là những biểu hiện phổ biến mà bạn có thể nhận thấy:

• Máy chạy nhưng không làm mát: Điều hòa vẫn hoạt động bình thường, đèn báo sáng, quạt gió quay, nhưng nhiệt độ phòng không giảm sau 30-60 phút. Gió từ dàn lạnh chỉ mát nhẹ hoặc ở nhiệt độ phòng, không đủ làm giảm nhiệt độ không gian.
• Chênh lệch nhiệt độ cài đặt và thực tế: Màn hình hiển thị nhiệt độ cài đặt thấp (16-18°C) nhưng nhiệt độ phòng vẫn cao (28-30°C). Với điều hòa hiện đại, nhiệt độ phòng thực tế hiển thị không giảm dù máy hoạt động lâu.
• Tiếng ồn bất thường: Dàn lạnh phát ra tiếng rít, tiếng kêu lạch cạch hoặc tiếng ù ù không đều, thường là dấu hiệu của sự cố kỹ thuật bên trong máy.
• Phân bố nhiệt không đồng đều: Trong không gian lớn như phòng khách biệt thự, nhà hàng hay trung tâm thương mại, có sự chênh lệch nhiệt độ đáng kể giữa các khu vực, vùng gần dàn lạnh mát hơn trong khi các khu vực xa vẫn nóng.

9 nguyên nhân điều hòa không mát thường gặp nhất hiện nay

Sau khi đã xác định rõ tình trạng điều hòa không mát, chúng ta hãy tìm hiểu 9 nguyên nhân phổ biến nhất và cách khắc phục:

Lưới lọc dàn lạnh và dàn nóng bị bám bẩn quá mức

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến điều hòa giảm hiệu suất làm lạnh. Sau thời gian sử dụng, bụi bẩn, lông thú cưng, và các hạt nhỏ trong không khí sẽ tích tụ trên lưới lọc và dàn trao đổi nhiệt. Lớp bụi này tạo thành rào cản, cản trở quá trình trao đổi nhiệt và lưu thông không khí.

Đối với dàn lạnh, lưới lọc bẩn khiến lượng không khí đi qua dàn bay hơi giảm, làm giảm hiệu quả làm lạnh. Với dàn nóng, bụi bẩn cản trở quá trình tỏa nhiệt ra môi trường, khiến hệ thống không thể hoạt động ở công suất tối ưu.

Vấn đề này đặc biệt nghiêm trọng trong các môi trường nhiều bụi như quán bida có khói thuốc, nhà hàng với khu vực bếp, hoặc các không gian gần đường phố nhiều khói bụi. Trong những môi trường này, lưới lọc có thể bị bẩn chỉ sau vài tuần sử dụng.

Điều hòa bị thiếu hoặc hết gas lạnh

Gas lạnh (môi chất lạnh) là thành phần quan trọng trong hệ thống điều hòa, có nhiệm vụ hấp thụ nhiệt từ không khí trong phòng và tỏa nhiệt ra bên ngoài. Khi điều hòa bị thiếu gas, khả năng hấp thụ và tỏa nhiệt giảm đáng kể, dẫn đến hiệu suất làm lạnh kém.

Điều hòa có thể bị thiếu gas do rò rỉ tại các mối nối ống đồng, do va đập hoặc do hệ thống đã sử dụng lâu năm. Dấu hiệu của việc thiếu gas thường là điều hòa vẫn chạy nhưng gió thổi ra chỉ mát nhẹ hoặc lạnh không đều, đôi khi có hiện tượng đóng tuyết ở đường ống.

Vấn đề thiếu gas thường gặp ở các hệ thống điều hòa đã sử dụng trên 3-5 năm hoặc hệ thống đã từng được di dời, lắp đặt lại. Đặc biệt với các hệ thống điều hòa công suất lớn trong biệt thự hoặc không gian thương mại, việc kiểm tra và nạp gas định kỳ là rất quan trọng để duy trì hiệu suất làm lạnh tối ưu.

Cục nóng điều hòa không hoạt động hoặc chạy yếu

Cục nóng (dàn nóng) là bộ phận quan trọng trong hệ thống điều hòa, có nhiệm vụ tỏa nhiệt ra môi trường bên ngoài. Nếu cục nóng không hoạt động hoặc hoạt động yếu, quá trình tỏa nhiệt sẽ không hiệu quả, khiến hệ thống không thể làm lạnh không gian.

Cục nóng có thể gặp sự cố do nhiều nguyên nhân như quạt dàn nóng bị kẹt, hỏng tụ điện khởi động, hỏng cảm biến nhiệt độ hoặc mạch điều khiển. Trong một số trường hợp, cục nóng không hoạt động do mất nguồn điện hoặc đứt cầu chì bảo vệ.

Một vấn đề khác thường gặp là việc cục nóng bị đặt ở vị trí không phù hợp, như nơi có ánh nắng trực tiếp, không gian kín hoặc gần các nguồn nhiệt khác. Điều này đặc biệt phổ biến trong các không gian thương mại hoặc chung cư cao tầng, khi việc lắp đặt bị giới hạn bởi không gian và yêu cầu thẩm mỹ.

Có thể bạn quan tâm: Dấu hiệu nhận biết có cần vệ sinh cục nóng máy lạnh không?

Máy nén gặp sự cố hoặc hỏng block điều hòa

Máy nén (block) là “trái tim” của hệ thống điều hòa, có nhiệm vụ nén gas lạnh để tạo ra chu trình làm lạnh. Khi máy nén gặp sự cố hoặc hỏng hóc, toàn bộ hệ thống sẽ không thể hoạt động hiệu quả.

Máy nén có thể bị hỏng do nhiều nguyên nhân như quá tải, thiếu dầu bôi trơn, điện áp không ổn định hoặc đơn giản là do tuổi thọ sử dụng. Dấu hiệu của việc máy nén gặp sự cố thường là tiếng ồn bất thường, điều hòa không lạnh hoặc tự động ngắt sau thời gian ngắn hoạt động.

Đối với các hệ thống điều hòa công suất lớn trong biệt thự, nhà hàng hoặc trung tâm thương mại, sự cố máy nén có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh. Trong những trường hợp này, việc có kế hoạch bảo trì định kỳ và dự phòng là rất quan trọng.

Điều hòa bị hỏng tụ điện hoặc bảng mạch điều khiển

Tụ điện và bảng mạch điều khiển là các linh kiện điện tử quan trọng trong hệ thống điều hòa. Tụ điện có nhiệm vụ khởi động máy nén và quạt, trong khi bảng mạch điều khiển điều phối toàn bộ hoạt động của hệ thống.

Khi tụ điện bị hỏng, máy nén và quạt không thể khởi động hoặc hoạt động không ổn định, dẫn đến hiệu suất làm lạnh giảm. Dấu hiệu của tụ điện hỏng thường là điều hòa không khởi động được, hoặc quạt chạy nhưng máy nén không hoạt động.

Bảng mạch điều khiển hỏng có thể dẫn đến nhiều sự cố khác nhau, từ việc không nhận tín hiệu từ remote, không thể thay đổi chế độ hoạt động, đến việc không thể điều chỉnh nhiệt độ. Trong một số trường hợp, bảng mạch hỏng còn có thể gây ra hiện tượng điều hòa tự tắt sau thời gian ngắn hoạt động.

Đặt sai chế độ điều hòa, chỉ chạy quạt gió

Đây là nguyên nhân đơn giản nhưng thường bị bỏ qua. Nhiều điều hòa hiện đại có nhiều chế độ hoạt động như làm lạnh (Cool), quạt gió (Fan), khử ẩm (Dry) hoặc sưởi ấm (Heat). Nếu vô tình chọn chế độ quạt gió thay vì làm lạnh, điều hòa sẽ chỉ thổi không khí mà không làm lạnh.

Ngoài ra, một số người dùng cũng có thể đặt nhiệt độ quá cao (như 27-28°C) trong khi nhiệt độ phòng đã ở mức tương tự hoặc thấp hơn. Trong trường hợp này, điều hòa sẽ không làm lạnh vì nhiệt độ cài đặt đã đạt được.

Vấn đề này thường gặp hơn ở các không gian công cộng như văn phòng, nhà hàng hoặc trung tâm thương mại, nơi nhiều người có thể thay đổi cài đặt điều hòa mà không thông báo cho người khác.

Điều hòa bị chảy nước âm thầm bên trong dàn lạnh

Trong quá trình hoạt động, điều hòa sẽ tạo ra nước ngưng tụ, thường được dẫn ra ngoài qua ống thoát nước. Nếu ống thoát nước bị tắc nghẽn hoặc hệ thống thoát nước bị hỏng, nước có thể tràn vào bên trong dàn lạnh.

Nước tràn vào dàn lạnh có thể gây ảnh hưởng đến các linh kiện điện tử, dẫn đến hiệu suất làm lạnh giảm hoặc thậm chí là hỏng hóc nghiêm trọng. Ngoài ra, nước đọng trong dàn lạnh cũng tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, nấm mốc phát triển, ảnh hưởng đến chất lượng không khí.

Dấu hiệu của vấn đề này thường là vết nước nhỏ giọt từ dàn lạnh, hoặc âm thanh nước chảy bên trong máy. Trong một số trường hợp, bạn có thể nhận thấy mùi ẩm mốc phát ra từ điều hòa khi hoạt động.

>> Tìm hiểu chi tiết: Máy lạnh bị chảy nước? Nguyên nhân do đâu, cách khắc phục

Công suất điều hòa không đủ so với diện tích không gian

Mỗi máy điều hòa đều được thiết kế với công suất làm lạnh nhất định, phù hợp với không gian có diện tích cụ thể. Nếu sử dụng điều hòa có công suất nhỏ cho không gian quá lớn, máy sẽ không thể làm mát hiệu quả dù hoạt động liên tục.

Theo tiêu chuẩn, mỗi 10m² không gian với chiều cao trần tiêu chuẩn (khoảng 2.7m) cần khoảng 1 HP công suất điều hòa. Tuy nhiên, con số này có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như hướng phòng, số lượng người sử dụng, thiết bị tỏa nhiệt và mức độ cách nhiệt của công trình.

Vấn đề này thường gặp khi có sự thay đổi về không gian sử dụng, như mở rộng phòng, thay đổi công năng từ phòng ngủ sang phòng sinh hoạt chung, hoặc tăng số lượng người sử dụng trong không gian thương mại như nhà hàng, quán cà phê.

Quá tải điện hoặc đường dây điện yếu

Điều hòa là thiết bị tiêu thụ điện năng lớn, đặc biệt là khi khởi động. Nếu hệ thống điện trong nhà hoặc tòa nhà không đủ khả năng đáp ứng, điều hòa có thể hoạt động không ổn định hoặc không đạt công suất tối đa.

Dấu hiệu của vấn đề này thường là đèn trong nhà mờ đi khi điều hòa khởi động, cầu dao tự ngắt sau thời gian ngắn điều hòa hoạt động, hoặc điều hòa không thể khởi động máy nén dù quạt vẫn chạy.
Vấn đề này đặc biệt phổ biến trong các tòa nhà cũ, nơi hệ thống điện được thiết kế khi nhu cầu sử dụng điện còn thấp, hoặc trong các không gian thương mại có nhiều thiết bị điện hoạt động đồng thời như nhà hàng, quán cà phê hoặc trung tâm thương mại.

Xem thêm bài viết: Máy lạnh kêu to khi hoạt động là do đâu? Cách khắc phục nhanh

Vì sao điều hòa không mát lại nguy hiểm nếu không xử lý sớm?

Nhiều người có thể nghĩ rằng điều hòa không mát chỉ đơn thuần là vấn đề về sự thoải mái, nhưng thực tế, nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng.

• Tăng hóa đơn điện mỗi tháng: Điều hòa không mát buộc phải chạy liên tục để đạt nhiệt độ cài đặt, tiêu thụ điện tăng 30-50%. Với không gian thương mại hoạt động nhiều giờ mỗi ngày, chi phí điện tăng ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận kinh doanh.
• Làm hỏng các linh kiện bên trong do quá tải: Các bộ phận như máy nén, quạt, tụ điện phải làm việc vất vả hơn, dễ bị quá tải và mài mòn nhanh chóng. Nguyên nhân ban đầu dù nhỏ (lưới lọc bẩn, thiếu gas) nếu không xử lý kịp thời có thể dẫn đến hỏng máy nén – linh kiện đắt nhất.
• Gây khó chịu, giảm năng suất làm việc: Nhiệt độ cao và độ ẩm không kiểm soát gây mệt mỏi, khó tập trung, đau đầu, khó ngủ, đặc biệt nghiêm trọng với người già, trẻ nhỏ và người có vấn đề hô hấp.
• Ảnh hưởng môi trường làm việc và kinh doanh: Trong văn phòng hoặc không gian thương mại, nhiệt độ không thoải mái làm giảm năng suất nhân viên và trải nghiệm khách hàng. Đối với quán bida, nhà hàng kín, hầm rượu, còn dẫn đến không khí ô nhiễm, ẩm mốc hoặc có mùi khó chịu.

Cách xử lý điều hòa không mát hiệu quả tại nhà

May mắn thay, nhiều nguyên nhân khiến điều hòa không mát có thể được khắc phục đơn giản tại nhà mà không cần đến sự hỗ trợ của kỹ thuật viên. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả bạn có thể thực hiện:

Kiểm tra lại chế độ làm lạnh, chuyển sang chế độ “Cool”

Bước đầu tiên và đơn giản nhất là kiểm tra xem điều hòa có đang ở chế độ (Cool) hay không. Nhiều điều hòa hiện đại có nhiều chế độ hoạt động, và đôi khi chúng ta có thể vô tình chuyển sang chế độ quạt gió (Fan) hoặc khử ẩm (Dry).

Ngoài ra, hãy đảm bảo nhiệt độ cài đặt đủ thấp (thường là 25-26°C hoặc thấp hơn) để kích hoạt chế độ làm lạnh. Kiểm tra xem quạt gió có đang ở tốc độ phù hợp không, thường là tốc độ trung bình hoặc cao để đảm bảo lưu thông không khí tốt.

Đối với các hệ thống điều hòa trung tâm trong biệt thự hoặc không gian thương mại, hãy kiểm tra cài đặt tại bảng điều khiển chính và đảm bảo tất cả các khu vực đều được cài đặt ở chế độ làm lạnh với nhiệt độ phù hợp.

Vệ sinh lưới lọc, dàn lạnh định kỳ 3–6 tháng/lần

Việc vệ sinh lưới lọc và dàn lạnh định kỳ là biện pháp bảo trì đơn giản nhưng hiệu quả nhất để duy trì hiệu suất làm lạnh của điều hòa. Quy trình vệ sinh cơ bản như sau:

1. Tắt điều hòa và ngắt nguồn điện để đảm bảo an toàn.
2. Mở mặt nạ trước của dàn lạnh và tháo lưới lọc ra.
3. Rửa lưới lọc bằng nước ấm và xà phòng nhẹ, sau đó để khô hoàn toàn trước khi lắp lại.
4. Sử dụng bàn chải mềm hoặc máy hút bụi để làm sạch dàn lạnh, chú ý không làm cong các cánh nhôm mỏng.
5. Đối với vệ sinh sâu hơn, có thể sử dụng bình xịt vệ sinh điều hòa chuyên dụng, có bán tại các cửa hàng thiết bị điện.

Đối với các không gian như quán bida nhiều khói, nhà hàng hoặc không gian gần đường phố nhiều bụi, việc vệ sinh lưới lọc nên được thực hiện thường xuyên hơn, có thể là mỗi tháng một lần.

Xem thêm: Hướng dẫn vệ sinh máy lạnh tại nhà đúng cách

Kiểm tra cục nóng có chạy không, có bị che khuất hoặc bám bụi

Cục nóng (dàn nóng) đóng vai trò quan trọng trong việc tỏa nhiệt ra môi trường bên ngoài. Để đảm bảo hiệu suất tối ưu, bạn nên:

1. Kiểm tra xem quạt dàn nóng có đang hoạt động không khi điều hòa được bật. Quạt không hoạt động có thể do hỏng motor, tụ điện hoặc mạch điều khiển.
2. Đảm bảo không có vật cản xung quanh dàn nóng trong phạm vi ít nhất 30cm để đảm bảo lưu thông không khí tốt.
3. Làm sạch dàn nóng bằng cách phun nước nhẹ nhàng để loại bỏ bụi bẩn, lá cây hoặc các mảnh vụn khác. Lưu ý tắt nguồn điện trước khi làm việc này.
4. Kiểm tra xem dàn nóng có bị đặt ở vị trí có ánh nắng trực tiếp hoặc gần các nguồn nhiệt khác không. Nếu có, cân nhắc che chắn hoặc di dời để cải thiện hiệu suất.

Đối với các hệ thống điều hòa trong không gian thương mại hoặc biệt thự, việc bảo trì dàn nóng nên được thực hiện bởi chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Gọi kỹ thuật viên kiểm tra gas, tụ điện, hoặc thay block nếu cần

Đối với những vấn đề kỹ thuật phức tạp hơn như thiếu gas, hỏng tụ điện hoặc sự cố máy nén, bạn nên liên hệ với kỹ thuật viên chuyên nghiệp. Những công việc này đòi hỏi kiến thức chuyên môn, công cụ đặc biệt và tuân thủ các quy định an toàn.

Khi liên hệ với kỹ thuật viên, hãy cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng điều hòa, các dấu hiệu bất thường và thời gian sử dụng để họ có thể chuẩn bị công cụ và linh kiện phù hợp.

Đối với các hệ thống điều hòa trong không gian thương mại như nhà hàng, trung tâm thương mại hoặc khách sạn, việc có hợp đồng bảo trì định kỳ với đơn vị chuyên nghiệp như Điện máy ELC là lựa chọn thông minh để đảm bảo hệ thống luôn hoạt động ổn định.

Nâng cấp máy có công suất phù hợp nếu không gian sử dụng thay đổi

Nếu nguyên nhân khiến điều hòa không mát là do công suất không đủ so với không gian sử dụng, giải pháp duy nhất là nâng cấp lên máy có công suất phù hợp. Dưới đây là một số hướng dẫn chọn công suất điều hòa phù hợp:

• Dưới 15m²: 1.0 HP (~9.000 BTU)
• 15-25m²: 1.5 HP (~12.000 BTU)
• 25-35m²: 2.0 HP (~18.000 BTU)
• 35-50m²: 2.5 HP (~24.000 BTU)
• Trên 50m²: 3.0 HP trở lên hoặc sử dụng nhiều máy

Lưu ý rằng, ngoài diện tích, bạn cần xem xét các yếu tố khác như chiều cao trần, hướng phòng, số lượng người sử dụng và các thiết bị tỏa nhiệt để chọn công suất phù hợp.

Có thể bạn quan tâm: Cách tính công suất máy lạnh chuẩn xác cho từng không gian sử dụng

Mua điều hòa đúng công suất – giải pháp từ Điện máy ELC

Điện máy ELC không chỉ cung cấp các sản phẩm điều hòa chính hãng với đa dạng công suất và tính năng mà còn cung cấp dịch vụ khảo sát, tư vấn tận nơi để giúp bạn lựa chọn thiết bị phù hợp nhất với không gian sử dụng. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi sẽ xem xét các yếu tố như diện tích, chiều cao trần, hướng nhà, số lượng người sử dụng và các thiết bị tỏa nhiệt để đưa ra tư vấn chính xác về công suất điều hòa cần thiết.

Một số ưu điểm nổi bật khi lựa chọn dịch vụ từ Điện máy ELC:

• Đơn vị có hơn 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điện lạnh, am hiểu sâu sắc về các thương hiệu và công nghệ điều hòa hiện đại.
• Cung cấp đa dạng các loại điều hòa từ các thương hiệu uy tín, đáp ứng mọi nhu cầu từ cơ bản đến cao cấp.
• Đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp, được đào tạo bài bản và cập nhật thường xuyên về công nghệ mới.
• Chế độ bảo hành uy tín cùng với dịch vụ hậu mãi chu đáo, giúp khách hàng yên tâm sử dụng sản phẩm trong thời gian dài.
• Tư vấn chọn công suất phù hợp, giúp tối ưu hiệu quả làm lạnh và tiết kiệm điện năng.

Với các doanh nghiệp như trung tâm thương mại, khách sạn hay nhà hàng lớn, Điện máy ELC còn cung cấp giải pháp tài chính linh hoạt như trả góp, thuê thiết bị dài hạn, giúp giảm áp lực tài chính ban đầu trong khi vẫn đảm bảo hệ thống điều hòa không khí chất lượng cao.

Tóm lại, tình trạng điều hòa không mát dù vẫn chạy là vấn đề phổ biến mà nhiều người dùng gặp phải, đặc biệt trong những ngày nắng nóng cao điểm. Bài viết đã phân tích 9 nguyên nhân chính khiến điều hòa không mát, từ vấn đề đơn giản như lưới lọc bẩn, cài đặt sai chế độ đến các sự cố kỹ thuật phức tạp hơn như thiếu gas, hỏng máy nén hay công suất không phù hợp.

Hãy liên hệ với Điện máy ELC qua hotline 0938.836.608 hoặc truy cập website để được tư vấn miễn phí và báo giá chi tiết. Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn không chỉ sản phẩm chất lượng mà còn cả dịch vụ chuyên nghiệp, đáp ứng mọi nhu cầu về điều hòa không khí.